Περγαμόντο δένδρο ή Περγαμοντιά

Περγαμοντιά -  Citrus Bergamia

Το δένδρο περγαμοντιά ή Citrus Bergamia είναι αειθαλές, σχετικά μικρό σε μέγεθος και με φύλλωμα που ποικίλλει σε σχήμα. Οι βλαστοί του είναι χρώματος ανοικτού πράσινου. Τα φύλλα του είναι μεγάλα, λογχοειδή και μυτερά. Τα άνθη είναι λευκά, ενώ οι καρποί του είναι σχετικά μεγάλοι είτε πεπλατυσμένοι είτε στρογγυλοί και έχουν χρώμα κίτρινο προς πορτοκαλί. Οι καρποί έχουν προεξέχουσες βάσεις και κορυφές με ανθεκτικούς στήμονες.

Καθώς είναι ευαίσθητη στο ψύχος, η περγαμοντιά καλλιεργείται κυρίως σε θερμά κλίματα (ζώνη των εσπεριδοειδών).

Το εσωτερικό του καρπού του περγαμόντου δεν τρώγεται ωμό, όμως γίνεται γλυκό του κουταλιού και μαρμελάδα. Το ξύσμα του φλοιού χρησιμοποιείται ευρύτατα στη ζαχαροπλαστική. Το άρωμα του περγαμόντου είναι ξεχωριστό και έντονο και χρησιμοποιείται σε τεράστια ποικιλία τσαγιών, με διασημότερο το τσάι Earl Grey, καθώς και στα λουκούμια. Επίσης το περγαμόντο χρησιμοποιείται ως συστατικό σε κουλουράκια, σε σοκολάτες, στον χαλβά, σε φρουί γλασέ, σε αρωματισμένο γάλα (Χιώτικο γάλα), καθώς και σε σοκολάτα κουβερτούρα. Τέλος, το περγαμόντο χρησιμοποιείται περιορισμένα ως συστατικό και στη Μαγειρική, κυρίως ως συνοδευτικό κρέατος. Στην Άνδρο παρασκευάζεται και έχει ιδιαίτερη αξία το πράσινο, ολόκληρο περγαμόντο, όπως και καρουλάκι φλοιού περγαμόντο στο τέλος του χειμώνα.

Μία από τις σημαντικότερες εφαρμογές του είναι στην καλλυντική βιομηχανία, στην οποία χρησιμοποιείται εδώ και περίπου τρεις αιώνες, σε σαπούνια, αρώματα, λοσιόν, αποσμητικά κ.ά. Η χρήση του τοποθετείται χρονικά στην εποχή που εμφανίστηκε και η κολόνια (νερό της Κολωνίας). Οι θεραπευτικές του ιδιότητες είναι πολλές: αναλγητικές, αντικαταθλιπτικές, αντισηπτικές, αποχρεμπτικές και κατευναστικές. Το αιθέριο έλαιο του περγαμόντου είναι περιζήτητο και χρησιμοποιείται στην αρωματοθεραπεία.